Thế giới đang thay đổi với tốc độ chóng mặt và nhiều kiến thức trở nên lỗi thời rất nhanh. Giữa những năm 80, máy tính cá nhân còn khá mới mẻ, máy fax còn là phương thức giao dịch hiện đại nhất,internet mới chỉ có trong những bộ phim viễn tưởng. Thế kỷ 21 đang diễn ra nằm ngoài sức tưởng tượng của nhân loại và chúng ta không bao giờ biết trước được những gì sẽ diễn ra trong tương lai.

Giáo dục trẻ là công việc chuẩn bị cho tương lai, chuẩn bị cho thế hệ trẻ trước những gì mà chúng ta nghĩ sẽ diễn ra trong tương lai. Tuy nhiên chúng ta lại không thể đoán trước được tương lai sẽ diễn ra thế nào. Vậy làm thế nào để chuẩn bị cho thế hệ trẻ trước 1 thế giới mà KHÔNG thể biết trước được?

Cách duy nhất là PHẢI dạy cho trẻ sự linh hoạt, cách thích nghi và thay đổi trước những thay đổi không ngừng của công nghệ, xã hội, và cuộc sống, thay vì chỉ dạy cho trẻ những kiến thức cụ thể, cứng nhắc. Chúng ta nên dạy trẻ học cách tự tin vào bản thân, tự tìm tòi, học hỏi những kiến thức mới và những điều mới xung quanh.

Dưới đây là 9 kỹ năng sống quan trọng mà trẻ cần phải học để có thể sống tốt trong một thế giới luôn luôn chuyển động nhanh và không ngừng như hiện nay

1. Kỹ năng đặt câu hỏi

Điều mà chúng ta mong muốn ở trẻ là khả năng tự học, tự tìm hiểu những điều mới mẻ xung quanh. Kỹ năng này được đặt lên vị trí đầu tiên bởi thế giới luôn vận động không ngừng nghỉ, và sẽ luôn có những điều mới mẻ trong tương lai. Nếu trẻ có khả năng tự học hỏi, tìm tòi điều mới mẻ, chúng sẽ luôn vững chắc trong tương lai mà không bị phụ thuộc vào bất kỳ ai, bất kỳ điều gì. Bước đầu tiên để dạy trẻ khả năng tự học hỏi là học kỹ năng đặt câu hỏi. Thật may mắn là đứa trẻ nào cũng có khả năng đặt câu hỏi một cách tự nhiên và nhiệm vụ của cha mẹ là khuyến khích con phát triển kỹ năng này. Cách tốt nhất để dạy trẻ chính là tự làm gương cho con. Khi gặp vấn đề gì mới mẻ, cha mẹ cùng con đặt những câu hỏi và cùng tìm hiểu câu trả lời. Hãy thưởng cho con khi chúng đặt nhiều câu hỏi thay vì phạt hay cáu gắt với trẻ.

2. Kỹ năng giải quyết vấn đề

Nếu có kỹ năng giải quyết vấn đề, trẻ có thể làm được mọi việc trong tương lai. Trong cuộc sống, ai cũng gặp nhiều tình huống, ví dụ chuyển vào trường mới, làm việc ở cơ quan mới, gặp những người bạn mới… tất cả đều là những vấn đề cần phải giải quyết. Cha mẹ có thể dạy con kỹ năng giải quyết vấn đề bằng cách làm mẫu giải quyết những vấn đề đơn giản, sau đó cho phép con tự học cách giải quyết các vấn đề của mình. KHÔNG nên làm giúp con khi trẻ gặp những tình huống trong cuộc sống. Hãy để con tự tìm ra các giải pháp và thưởng cho các nỗ lực của con. Một khi trẻ đã đủ tự tin và được trang bị kỹ năng giải quyết vấn đề, sẽ chẳng có gì là trẻ không thể làm được trong tương lai.

3. Xây dựng và thực hiện dự án

Công việc và cuộc sống là 1 chuỗi của các dự án lớn nhỏ khác nhau.  Ví dụ làm sao để biết bơi là 1 dự án, làm thế nào để kỳ thi tới tới đạt toàn điểm 10 là 1 dự án lớn bao gồm nhiều dự án nhỏ, đạt điểm 10 ở từng môn. Hãy cùng con nghĩ và thực hiện 1 vài dự án để con học cách xây dựng và thực hiện. Sau khi con đã đủ tự tin, hãy để con tự nghĩ ra và thực hiện các dự án của riêng mình.

4. Cùng con tìm kiếm niềm đam mê

Điều gì sẽ thúc đẩy hoạt động của mỗi con người bên cạnh những yếu tố như mục tiêu, kỷ luật, phần thưởng v.v…? Đó là đam mê. Khi có đam mê, trẻ sẽ tự đắm mình và làm hết sức có thể để thoả mãn những đam mê của mình. Hãy giúp con tìm ra niềm đam mê của mình. Hãy cùng con thử làm rất nhiều các hoạt động khác nhau như vẽ, múa, bơi, võ thuật…. và cùng xem hoạt động nào con yêu thích nhất. KHÔNG nên chê bai hay hạn chế những sở thích của con, thay vào đó, nên khuyến khích và khen thưởng con.

5. Khả năng độc lập

Trẻ nên được dạy cách sống chủ động, và độc lập từng bước và từ những việc nhỏ nhất. Khuyến khích con tự làm các công việc của mình bằng cách dạy trẻ, làm mẫu cho trẻ và để trẻ dần dần tự làm các công việc của mình. Mang tới cho con sự tự tin bằng cách tạo điều kiện cho con tự thực hiện các công việc thành công cũng như điều kiện để tự sửa chữa những thất bại, sai lầm. Khi trẻ đã đủ tự tin, chúng sẽ không cần thầy cô giáo, cha mẹ hay sếp ở bên cạnh để chỉ bảo, nói chúng phải làm gì. Thay vào đó, trẻ sẽ tự biết cách định hướng cuộc sống, tự biết quản lý công việc và mọi vấn đề xung quanh.

6. Tự tạo ra niềm vui, hạnh phúc cho bản thân

Cha mẹ ngày nay quá nuông chiều con, và khiến trẻ phụ thuộc vào sự hiện diện của cha mẹ để tìm niềm vui cho bản thân. Khi những đứa trẻ được nuông chiều này lớn lên, chúng không biết làm thế nào để hạnh phúc và lập tức “dính” vào bạn bè xung quanh, hay thậm chí những thứ bên ngoài, ví dụ như đi shopping, ăn uống, chơi điện tử, internet. Nhưng nếu trẻ ngay từ nhỏ đã được dạy cách tìm niềm vui và hạnh phúc từ bản thân như chơi, đọc sách, vẽ tranh, trẻ đã có được 1 trong những kỹ năng quan trọng nhất của cuộc sống. Ngay khi con còn nhỏ, hãy tạo ra những khoảng thời gian để con tự chơi một mình,  và có những khoảng không gian riêng nhất định.

7. Quan tâm tới mọi người xung quanh

Không ai sống đơn độc mà cần có bạn bè, người thân, trong môi trường công việc thì có team, nhóm, do vậy khả năng quan tâm tới mọi người xung quanh và làm việc theo nhóm là 1 trong những kỹ năng quan trọng nhất. Cha mẹ nên làm gương để trẻ noi theo, và hướng dẫn trẻ bằng cách hỏi con xem mọi người có thể đang nghĩ gì trong các trường hợp.

8. Khả năng chấp nhận sự khác biệt 

Thông thường khi còn nhỏ, trẻ thường lớn lên trong môi trường tương đối đồng đều, nơi mọi người có xuất thân, hoàn cảnh tương đối đồng đều. Tuy nhiên, cuộc sống rất đa dạng, và càng lớn, càng va chạm càng thấy sự khác biệt từ hình dáng, đến cách nghĩ, cách nói. Nếu trẻ không được trang bị khả năng chấp nhận sự khá biệt trẻ sẽ có cảm giác khó chịu, và vất vả để giao tiếp, hoà nhập, và đóng cửa bản thân. Hãy tạo điều kiện cho con tiếp xúc với nhiều môi trường khác nhau, cho trẻ thấy sự đa dạng, khác nhau là bình thường và đó mới là cuộc sống.

9. Khả năng thích ứng với sự thay đổi

Đây là kỹ năng quan trọng hàng đầu để khi trẻ lớn lên, thế giới thay đổi không ngừng và trẻ vẫn có thể sống tốt, chấp nhận sự thay đổi và kiểm soát tốt sự thay đổi đó để sống tốt. Hãy làm gương cho trẻ và chỉ cho con thấy sự thay đổi là hoàn toàn bình thường. Sự cứng nhắc, nhất quyết mọi thứ phải như dự định, kế hoạch sẽ không giúp làm cho cuộc sống tốt hơn, thay vào đó, nên dạy trẻ rằng mọi kế hoạch có thể thay đổi để thích ứng với sự thay đổi của cuộc sống.

Herbie sưu tầm và dịch